IDSA guideline – Khuyến nghị thuốc điều trị Covid-19

Hiệp hội bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ - IDSA (Infectious Diseases Society of America) đã đưa ra 19 khuyến nghị về sử dụng các thuốc điều trị cho bệnh nhân COVID-19 dựa trên 4 mức độ nghiêm trọng.

Tác giả:

Cập nhật lần cuối lúc 14:21, 01/08/2021. Phản hồi về nội dung, liên hệ với chúng tôi tại đây

Hiệp hội bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ – IDSA (Infectious Diseases Society of America) đã đưa ra 19 khuyến nghị về sử dụng các thuốc  điều trị cho bệnh nhân COVID-19 dựa trên 4 mức độ nghiêm trọng gồm: chăm sóc ngoại chẩn (Ambulatory care) với mức độ bệnh từ nhẹ đến trung bình; nhập viện với mức độ nhẹ đến trung bình; nhập viện với tình trạng nặng và nhập viện với tình trạng nguy kịch.

Một vài điểm đáng lưu ý nhất 

  • IDSA khuyến nghị không sử dụng các thuốc: Hydroxychloroquine (HCQ), HCQ kết hợp azithromycin hoặc lopinavir kết hợp ritonavir cho bệnh nhân mắc COVID-19 nhập viện.
  • Huyết tương từ bệnh nhân đã hồi phục trước đó (convalescent plasma) được đề nghị không nên sử dụng cho bệnh nhân nhập viện. 
  • Famotidine cũng được khuyến cáo không sử dụng cho những bệnh nhân nhập viện, trừ khi trong thử nghiệm lâm sàng. 
  • Trên bệnh nhân nhập viện với tình trạng nặng hoặc nguy kịch, nếu CPR ≥75 mg/L, tocilizumab có thể được sử dụng thay vì chỉ sử dụng chăm sóc tiêu chuẩn thông thường là steroid. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân có đáp ứng tốt với steroid đơn độc, khi cần tránh các tác dụng phụ bất lợi của tocilizumab và đánh giá cho thấy khả năng thuốc này giảm tỷ lệ tử vong thấp, thì tocilizumab không nên được sử dụng. 

Bệnh nhân ở mức độ chăm sóc ngoại chẩn:

  • IDSA gợi ý có thể sử dụng phác đồ kết hợp 2 thuốc là bamlanivimab + etesevimab hoặc casirivimab + imdevimab trên những bệnh nhân có nguy cơ tiến triển thành bệnh nặng. Tuy nhiên dữ liệu về hiệu quả còn hạn chế ở đối tượng từ 12-18 tuổi và cần xem xét tính nhạy của các kháng thể trung hoà đối với từng biến thể địa phương.
  • Ivermectin không nên sử dụng ngoài các thử nghiệm lâm sàng ở đối tượng bệnh nhân này.

Bệnh nhân nhập viện ở mức độ từ nhẹ đến trung bình (không cần bổ sung oxy): 

Chưa có nhiều bằng chứng cụ thể chứng minh được hiệu quả ở nhóm đối tượng này. Tuy nhiên, một số khuyến nghị quan trọng của IDSA đưa ra về các thuốc điều trị ở đối tượng này như sau: 

  • Glucocorticoids: không sử dụng 
  • Remdesivir: đề nghị không sử dụng thường quy

Bệnh nhân nhập viện với tình trạng nặng (spO2 <94% khi thở khí phòng)

  • Bamlanivimab đơn trị: không nên sử dụng 
  • Ivermectin: không nên sử dụng ngoài các thử nghiệm lâm sàng 
  • IDSA gợi ý sử dụng dexamethasone ở đối tượng này với liều dùng 6 mg IV hoặc PO trong 10 ngày (hoặc cho đến khi xuất viện) hoặc glucocorticoid khác có liều tương đương nếu dexamethasone không có sẵn
  • Remdesivir đơn trị liệu được gợi ý sử dụng với thời gian điều trị là 5 ngày
  • Remdesivir kết hợp với baricitinib có thể sử dụng ở đối bệnh nhân có chống chỉ định với corticosteroid. Liều baricitinib là  4 mg/ngày trong 14 ngày (hoặc cho đến khi xuất viện). Dù vậy, lợi ích của baricitinib + remdesivir cho những bệnh nhân thở máy là không chắc chắn

Bệnh nhân nhập viện với tình trạng nguy kịch (bệnh nhân ICU cần thở máy, ECMO, sốc nhiễm khuẩn …)

  • Dexamethasone được khuyến nghị sử dụng với liều dùng 6 mg IV hoặc PO trong 10 ngày (hoặc cho đến khi xuất viện) hoặc glucocorticoid khác với liều tương đương có thể được thay thế nếu dexamethasone không có sẵn
  • Remdesivir đơn trị liệu cũng được gợi ý sử dụng ở đối tưlợng bệnh nhân này
  Tình trạng và mức độ nghiêm trọng của bệnh
Ngoại chẩn: bệnh nhẹ đến trung bình  Nhập viện : bệnh nhẹ đến trung bình ( không cần bổ sung oxy) Nhập viện: bệnh nặng nhưng không nguy kịch (spO2 <94% thở khí phòng) Nhập viện: Nguy kịch cần: thở máy, ECMO, sốc nhiễm khuẩn huyết 
1 Hydroxychloroquine (HCQ*) NA Khuyến nghị không sử dụng ⨁⨁⨁ Khuyến nghị không sử dụng ⨁⨁⨁ Khuyến nghị không sử dụng ⨁⨁⨁
2 HCQ* + azithromycin NA Khuyến  nghị không sử dụng ⨁⨁◯◯ Khuyến  nghị không sử dụng ⨁⨁◯◯ Khuyến  nghị không sử dụng ⨁⨁◯◯
3 Lopinavir + ritonavir NA Khuyến nghị không sử dụng ⨁⨁⨁ Khuyến nghị không sử dụng ⨁⨁⨁ Khuyến nghị không sử dụng ⨁⨁⨁
4-6 Corticosteroids NA Gợi ý không sử dụng ◯◯◯ Gợi ý có thể được sử dụng  ⨁⨁⨁ Khuyến  nghị sử dụng  ⨁⨁⨁
7 Tocilizumab NA NA Gợi ý có thể được sử dụng   ⨁◯◯◯ Gợi ý có thể được sử dụng ◯◯◯
8-9 Convalescent plasma Khuyến  nghị chỉ sử dụng trong bối cảnh thử nghiệm lâm sàng (khoảng trống kiến thức)  Gợi ý không sử dụng ⨁⨁◯◯ Gợi ý không sử dụng ⨁⨁◯◯ Gợi ý không sử dụng ⨁⨁◯◯
10-12 Remdesivir NA Gợi ý rằng không nên sử dụng thường xuyên  ◯◯◯ Gợi ý có thể được sử dụng ⨁⨁◯◯ Gợi ý có thể được sử dụng  ⨁⨁⨁
13 Famotidine NA Gợi ý không sử dụng ngoại trừ thử nghiệm lâm sàng  ◯◯◯ Gợi ý không sử dụng ngoại trừ thử nghiệm lâm sàng  ◯◯◯ Gợi ý không sử dụng ngoại trừ thử nghiệm lâm sàng  ◯◯◯
14 Bamlanivimab + etesevimab hoặc casirivimab + imdevimab Gợi ý có thể sử dụng  ⨁⨁◯◯ NA NA NA
15 Bamlanivimab NA NA Khuyến  nghị không sử dụng ⨁⨁⨁ NA
16 Baricitinib + Remdesivir NA NA Gợi ý có thể sử dụng ⨁⨁◯◯  
17 Baricitinib + remdesivir + corticosteroids Khuyến nghị chỉ sử dụng trong bối cảnh thử nghiệm lâm sàng (khoảng trống kiến thức)  NA NA NA
18-19 Ivermectin Gợi ý không sử dụng ngoài các thử nghiệm lâm sàng  ◯◯◯ NA Gợi ý không sử dụng ngoài các thử nghiệm lâm sàng ◯◯◯ NA

*Chloroquine được coi là tương đương với hydroxychloroquine

NA:không áp dụng / không được xem xét

Độ mạnh của khuyến nghị: + Khuyến nghị ( khuyến nghị mạnh) : Tác động tích cực vượt xa tác động không mong muốn+ Gợi ý ( khuyến nghị yếu hoặc cần đi kèm với điều kiện) : Tác động tích cực vượt xa tác động không mong muốn tuy nhiên còn tồn tại sự không chắc chắn đáng kể và cần xem xét cẩn thận ở từng hoàn cảnh mỗi bệnh nhân để áp dụng

Độ chắc chắn của bằng chứng:

⨁⨁⨁⨁ cao

⨁⨁⨁◯ trung bình

⨁⨁◯◯ thấp

⨁◯◯◯ rất thấp

© Copyright: Bhimraj A, Morgan RL, Shumaker AH, Lavergne V, Baden L, Cheng VC, Edwards KM, Gandhi R, Gallagher J, Muller WJ, O’Horo JC, Shoham S, Murad MH, Mustafa RA, Sultan S, Falck-Ytter Y. Infectious Diseases Society of America Guidelines on the Treatment and Management of Patients with COVID-19. Infectious Diseases Society of America 2021; Version 4.2.0. Available at https://www.idsociety.org/practice-guideline/covid-19-guideline-treatment-and-management/.

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn đang bùng phát mạnh mẽ, xu hướng sử dụng lại các thuốc đang được lưu hành được chứng minh có khả năng ức chế SARS-COV-2 trên mô hình invitro hay các thuốc kháng viêm đã được đẩy mạnh trong các nghiên cứu quan sát. Các nghiên cứu này có nguy cơ bias cao. Ngoài ra, một số thuốc có triển vọng ở nghiên cứu invitro hay quan sát thì sau đó được chứng minh là không hiệu quả khi trải qua các nghiên cứu ngẫu nhiên hoá có đối chứng. Điều quan trọng mà nhà lâm sàng cần tự hỏi là lợi ích ròng (net benefit) sau khi xem xét lợi ích – nguy cơ là bao nhiêu. Bên cạnh đó, vẫn còn khoảng trống lớn về dữ liệu và kiến thức cho việc điều trị nhóm bệnh nhân suy giảm miễn dịch, kèm bệnh lý tim mạch.

Các khuyến nghị của IDSA đã dựa trên các bằng chứng tốt nhất ở thời điểm hiện tại, có tính đến những kết cục quan trọng trên bệnh nhân. Việc cập nhật bằng chứng có thể làm thay đổi các khuyến nghị này trong tương lai. 

Chia sẻ bài viết này